لندتک؛ کاربرد فناوری در ارائه وام و تسهیلات
لندتک یا همان استفاده از فناوری در ارائه وام و تسهیلات یکی از زیرشاخههای فینتک به حساب میآید. فینتکهای فعال در حوزه وامدهی یا به اختصار لندتک، به سرعت در حال رشد و تحول بوده و این شرکتها مدام در حال توسعه انواع جدیدی از مدلهای کسب و کار موجود هستند. علاوه بر این، وامدهندگان فعلی -ازجمله بانکها و مؤسسات غیر بانکی- از برخی تکنولوژیها و آزمونهای وامدهی در بازار در درجات مختلفی استفاده میکنند.
وامدهی به این سبک عمدتا ویژگیهای زیر را دارد:
- وامها برای اشخاص و کسب و کارهای کوچک ساخته شدهاند.
- لندتکها، تقریبا به صورت آنلاین و بدون داشتن مکان فیزیکی راهاندازی میشوند.
- پذیره نویسی، خودکار و الگوریتمی صورت میپذیرد.
- لندتکها با انتشار سهام یا فروش وام به سرمایهگذاران، تامین مالی میکنند.
مدل کسب و کار
لندتکها تنها به فرایندهای خودکار و آنلاین متکی هستند. یک فرایند معمول نرمافزاری، به وامگیرندگان آتی برای تکمیل فرمهای آنلاین نیاز دارد تا اطلاعات مورد نیاز در مورد آنها مانند وضعیت اشتغال، درآمد و البته میزان، مدت و هدف وامی که به دنبال آن هستند را فراهم آورند. همچنین ممکن است متقاضیان به وامدهنده اجازه دسترسی به سایر اطلاعات مانند امتیازات اعتباری را بدهند. الگوریتم؛ از این اطلاعات و شاید سایر اطلاعات در دسترس عموم، برای ارزیابی ارزش اعتباری وامگیرندگان احتمالی استفاده میکند سپس با توجه به شرایط اعتباری وامگیرندگان و تمایل وامدهندگان، وام گیرنده میتواند در عرض چند روز پول درخواستی را دریافت نماید. بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که این فرایند کوتاهتر و مناسبتر از برنامههای وامدهی سنتی است.
لندتکها ممکن است به محض آنکه آغازگر جریان وام باشند، وام را نگه دارند و یا آن را به سرمایهگذاران بفروشند. وامدهندگان مستقیم یا وامدهندگان ترازنامه (مانند بانک ها) اغلب همه یا بخش اعظمی از وام را در ترازنامه خود نگه میدارند، بهره وامها را کسب میکنند و در صورت عدم بازپرداخت وام با ریسک اعتبار مواجه خواهند شد. این وامدهندگان معمولا مبالغی را برای ایجاد وام از طریق انتشار سهام به سرمایهگذاران بزرگ، مانند صندوقهای سرمایهگذاری جمعآوری میکنند. وامدهندگان مستقیم بهطور فزایندهای از روشهای جدید برای افزایش سرمایه استفاده میکنند، در حالی که وامدهنده آنلاین، وامهای زیادی را به اوراق بهاداری تبدیل میکند که وام از آن ناشی شده است.
لندتکها بهندرت خودشان وام را نگه میدارند. در عوض، آنها وامهای فردی را به سرمایهگذارانی که میخواهند این وامها را خریداری نمایند، تخصیص میدهند. سرمایهگذاران آتی وام، شامل اشخاص، مؤسسات مالی و یا صندوقهای سرمایهگذاری هستند که وامهایی با نرخهای بهره و پروفایل ریسکی متفاوت که قصد دارند از طریق آن سود موردنظر را کسب نمایند، انتخاب میکنند. لندتکها همچنین میتوانند از یک بانک شریک برای گرفتن وام استفاده کنند. آنها این وام را از بانک خریداری نموده و سپس آن را به سرمایهگذاران میفروشند. در این مسیر، اغلب از ابزاری به نام payment dependent note که پرداختها را به سرمایهگذار بر اساس عملکرد وام هدایت میکند، استفاده میکنند. به طور کلی لندتک، هزینههای مربوط به احداث و خدمات را دریافت مینماید و درحالت کلی با ضررهای معمول، مواجه نمیگردد.
فرصتهای بالقوه
وامدهی بصورت لندتکی دارای مزایای ذاتی نسبت به وامدهی سنتی است، که به عنوان مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساختارهای هزینه ممکن است کمتر باشند.
- پذیرهنویسی، ممکن است دقیقتر باشد.
- فرایندهای درخواست و امضای قرارداد ممکن است سریعتر، راحتتر و همتراز با اولویتهای مشتریان خاص برای تحویل خدمات مالی باشند.
مزایای ذکرشده به لندتک ها این اجازه را میدهد تا به رشد خود ادامه دهند و شیوهای که افراد و کسب و کارهای کوچک از طریق آن، اعتبار کسب میکنند را تغییر دهند. علاوه بر این، تغییرات فرصتی را برای بهبود نتایج مالی و اجتماعی فراهم خواهد کرد برای مثال:
- اعتبار میتواند برای افراد و شرکتها ارزانتر شود.
- اعتبار میتواند برای بخشهای محروم از بازار و یا کسب و کارهای کوچک و همچنین افراد تازهکار، بیشتر در دسترس باشد.
- بازگشت سرمایه، برای سرمایه گذاران اعتباری میتواند بالاتر باشد.
فواید بالقوه صنعت
لندتک معمولا از نظر هزینههای عملیاتی نسبت به بانکها برتری دارند، زیرا فرایندهای کاربردی آنلاین، پذیرهنویسی خودکار، و فقدان زیرساخت شعبه، نیاز به نیروی کار و همچنین هزینههای سربار را پایین نگه میدارند. یک تحلیل، پیشبینی میکند که پردازش وام و هزینههای خدمتدهی برای لندتک بهعنوان درصدی از مقادیر وام ۶۱ درصد کمتر از بانکهای سنتی است. اینکه لندتک ها بتوانند مزیتهای هزینه عملیاتی را نسبت به دیگر وامدهندگان غیر بانکی حفظ کنند، مشخص نیست، اما این امکان وجود دارد که وامدهندگان قدیمیتر سیستمهای پرهزینهتری داشته باشند.
اگرچه هیچ داده رسمی برای اندازهگیری دقیق اثرات وامدهی بر بازارهای مالی و اقتصاد وجود ندارد، اما این امکان وجود دارد که مزیتهای توصیفشده منجر به پیامدهای مطلوبی مانند نرخهای پایینتر برای وامگیرندگان، بازده بهتر برای سرمایهگذاران و افزایش سهولت کار برای برخی از وامگیرندگان بدون دسترسی به اعتبار بانکی، شود.
ریسکهای بالقوه
میزان زیادی از عدم قطعیت، صنعت وامدهی در بازار را احاطه نموده است. این صنعت در حال ایجاد خطرات برای وامگیرندگان، سرمایه گذاران و سیستم مالی است. منابع ریسک بالقوه شامل موارد زیر هستند:
- دقت پذیرهنویسی و عملکرد وام در رکود اقتصادی مورد آزمایش قرار نگرفته است.
- برخی از لندتک ها ازجمله تعدادی از بزرگترین آنها، از هزینههای احداث، درآمد بسیار زیادی دریافت میکنند ولی در معرض خطرات ناشی از دریافت وام ازجمله ریسکهای مربوطه، نخواهند شد و احتمالا این موضع باعث ایجاد انگیزهای برای ایجاد وامهای با ریسک بالا خواهد شد.
- دسترسی به سرمایه و تقاضا برای وامها در طی یک دوره توسعه اقتصادی با نرخهای بهره پایین، بالا بوده است، اما توانایی افزایش سرمایهها و جذب وامگیرندگان در دیگر شرایط اقتصادی اثبات نشده است.
- خدمتدهی وامها در صورت عدم موفقیت یک وامدهنده بازاری میتواند به هم بریزد.
- تعیین اعتبار توسط لندتک میتواند اقلیتها و سایر گروههای حمایتی را تحت تاثیر قرار دهد.
- درخواست وام یا تأمین مالی برای وامها میتواند به نقطهای برسد که وامدهندگان بازار با شکست مواجه شوند، و بهطور بالقوه جریان پرداختها به سرمایهگذاران وام را متوقف کنند.
- اگر صنعت در آینده به اندازه کافی بزرگ شود، پذیرهنویسی نامناسب، زیانهای بزرگ در وامها یا شکستهای وامدهندگان میتواند در این حوزه منجر به ایجاد استرس سیستمی شود.
این ریسکها بهطور بالقوه میتواند تهدیدی برای وامگیرندگان و سرمایهگذاران در لندتکها باشند.
منبع: اکوموتیو