تامین مالی جمعی

تامین مالی جمعی یا سرمایه‌گذاری جمعی بخشی از پدیده گسترده‌تری بنام جمع‌سپاری(Crowdsourcing) است. جمع‌سپاری به برون‌سپاری یک فعالیت از قبیل تولید ایده، حمایت از تصمیمات و یا مجموعه‌ای از منابع به انبوه مردم می‌باشد. در سال‌های اخیر  سرمایه‌گذاری جمعی(Crowdfunding) بعنوان یک مکانیسم مالی جدید در کنار روش‌های سرمایه‌گذاری سنتی پدیدار شده است.

سرمایه‌گذاری جمعی به دریافت سرمایه از تعداد زیادی از افراد تعریف می‌شود و شامل یک فراخوان، غالبا از طریق اینترنت برای تامین منابع در غالب کمک‌های مالی در ازای یک کالا در آینده یا برخی از پاداش‌ها برای حمایت از ابتکارات با مقاصدی خاص تعریف می‌شود.

در نگاه آکادمیک به سرمایه‌گذاری‌های جدید و کارآفرینی مالی، سرمایه‌گذاری جمعی برجسته‌تر می‌شود. سرمایه‌گذاری جمعی به تلاش‌های افراد و گروه‌های فرهنگی و اجتماعی کارآفرین به منظور کسب سود از سرمایه‌گذاری در مشارکت‌های نسبتاً کوچک با تعداد زیادی از افراد با استفاده از اینترنت و بدون واسطه‌های مالی تعریف می‌شود.

سرمایه‌گذاری جمعی در ایران

تامین مالی جمعی بر اساس پیچیدگی فرایند و تنوع ریسک به چهار دسته تقسیم می‌شود:

تامین مالی مبتنی بر اهدا  (Donation-based) : تامین مالی بصورت خیریه برای حمایت از علل و پروژه‌ها

تامین مالی مبتنی بر پاداش(Reward-based)  : تامین مالی با ارائه پاداش‌های غیر پولی به حامیان

تامین مالی مبتنی بر بدهی (Debt-based) : تامین مالی با ارائه قرارداد اعتباری به انبوه مردم

تامین مالی مبتنی بر سهم (Equity-based) : تامین مالی با ارائه یک سهام از شرکت هدف به انبوه مردم

پیچیدگی‌های مقرراتی و درجه اطلاعات نامتقارن میان جمع‌آوری سرمایه و سرمایه‌گذار در انواع مختلف سرمایه‌گذاری جمعی تفاوت معناداری دارد. در تامین مالی مبتنی بر اهدا، فعالیت‌های حامیان بدون فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و بدون تمایل به دریافت پاداش و با در نظر گرفتن عوامل همدلی و یکدلی صورت می‌گیرد.

در سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر بدهی و مبتنی بر سهام، با توجه به نقشه راه پروژه سازندگان، انبوه مردم و سرمایه‌گذاران از الگوهای رفتاری مختلفی تبعیت می‌کنند که فرایند تصمیم‌گیری در این چارچوب‌ها را بسیار پیچیده می‌کند.

سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر پاداش (Reward-based Crowdfunding) بزرگترین چارچوب تامین مالی بصورت آنلاین است و رشد سریعتری در میان انواع سرمایه‌گذاری مالی جمعی دارد. برخی از محققین دریافتند که در چارچوب تامین مالی مبتنی بر پاداش، حامیان همانند مشتریان عمل می‌کنند، زیرا مدل اصلی کسب و کار در سیستم عامل سرمایه‌گذاری مالی جمعی پاداش‌محور، بر اساس” پیش خرید” است و زمانی‌که سرمایه‌گذار بررسی می‌کند که آیا پروژه‌های پیش‌فروش را تامین مالی (فاند) کند، رفتار آنلاین آنها همانند مشتریان برای خرید کالا است.

در چارچوب‌های این نوع تامین مالی مبتنی بر پاداش، افراد بدون انگیزه‌های مالی، بازدهی و بازپرداخت در ازای حمایت مالی‌شان در پروژه‌ها مشارکت می‌کنند. در عوض حامیان پروژه، به ازای حمایت‌شان از پروژه، پاداش دریافت می‌کنند که می‌تواند بلیط یک فیلم، داشتن ایده برای محصول در حال توسعه و یا یک فرصت برای ملاقات با سازندگان پروژه باشد.

منبع : یوفاند